ఈ పద్యము, తరువాతి వచనము ఈ క్రింది సంస్కృత శ్లోకములకు పోతనగారు చేసిన తెలుగు అనువాదము.

ఏన చేతయతే విశ్వం విశ్వం చేతయతే న యమ్।
యో జాగర్తి శయానేऽస్మిన్నాయం తం వేద వేద సః॥
ఆత్మావాస్యమిదం విశ్వం యత్ కిఞ్చజ్జగత్యాం జగత్।
తేన త్యక్తేన భుఞ్జీథా మా గృధః కస్యస్విద్ధనమ్ ॥
యం పశ్యతి న పశ్యంతం చక్షుర్యస్య న రిష్యతి।
తం భూతనిలయం దేవం సుపర్ణముపధావత॥
న యస్యాద్యంతౌ మధ్యం చ స్వః పరో నాంతరం బహిః।
విశ్వస్యామూని యద్ యస్మాద్ విశ్వం చ తదృతం మహత్ ॥
స విశ్వకాయః పురూహుత ఈశః సత్యః స్వయంజ్యోతిరజః పురాణః।
ధత్తేऽస్యజన్మాద్యజయాత్మశక్త్యా విద్యయోదస్య నిరీహ ఆస్తే ॥
తమీహమానం నిరగఙ్కృతం బుధం నిరాశిషం పూర్ణమనన్యచోదినమ్ ।
నృఙ్ శిక్షయంతం నిజవర్త్మసంస్థితం ప్రభుం ప్రపద్యేఖిలధర్మభావనమ్॥