అటజనికాంచె
పద్యము:
అటజని కాంచె భూమిసురు డంబర చుంబి శిరస్సరజ్ఝరీ
పటల
ముహుర్ముహుర్ లుఠ దభంగ తరంగ మృదంగ నిస్వన
స్ఫుట
నటనానుకూల పరిఫుల్ల కలాప కలాపి జాలమున్
గటక చరత్కరేణు కర కంపిత సాలము శీతశైలమున్
aTajani kAMce bhUmisuru Da@Mbara cuMbi SirassarajjharI
paTala
mugurmuhur luka dabhaMga taraMga mRdaMga nisvana
sphuTa
naTanAnukUla paripulla kalApa kalApi jAlamun
gaTaka caratkarENu kara kaMpita sAlamu SItaSailamun
ఈ పద్యము అల్లసాని పెద్దనగారు వ్రాసిన మనుచరిత్రము అను గ్రంథము నుండి గ్రహించడమైనది.
ప్రవరుడు శీతశైలమును అనగ హిమాలయాలను చూచినపుడు అక్కడ కనిపించిన దృశ్యాన్ని మన కళ్లకు కట్టినట్లుగ చిత్రీకరించారు పెద్దనగారు.
తాత్పర్యము:
ఆకాశాన్ని అంటుకొనిన శిఖరాలనుండి సెలయేరులు ప్రవహిస్తున్నాయి. ఆ ప్రవాహపు అలలనుండి వచ్చుచున్న శబ్దం మృదంగం మ్రోగించుచున్నట్లుగ ఉన్నది.
ఆ మృదంగపు లయలోని సంగీతానికి నెమళ్లు పురివిప్పి నాట్యం చేస్తున్నాయి.
ఇంకా ఆ సంగీతానికి ఆ పర్వతములయందు తిరుగాడెడి ఏనుగుల గుంపులు తొండాలతో చెట్లను (లయబద్ధంగ) ఊపుతున్నాయి.